монголын номын санчдын холбоо

Нийтийн номын сангийн холбоо (Монголын номын санчдын Холбоо)

Монгол улсын номын санчдын холбоо бол сайн дурын үндсэн дээр байгуулагдсан олон нийтийн байгууллага бөгөөд 1995 онд Монголын номын санчдын холбоо нэрээр үүсгэн байгуулагдсан.

Номын санчдын холбооны зорилго:

Номын санчдын хүчин зүтгэл, санаачилгыг мэргэжлийн үндсэн дээр нэгтгэн номын санг мэдээллийн шинэ журам, зах зээлийн харилцаанд оруулах, номын санчдын мэргэжлийн эрх ашгийг хамгаалах явдал болно.

Номын санчдын холбоонд сайн дурын үндсэн дээр номын сангууд, номын санчид, дэмжигчид, бусад олон нийтийн байгууллага /эвлэл, нийгэмлэг/ нэгдэж орж болох бөгөөд тус тус бие даасан байдлаа хадгална.

Холбооны уурэг зорилт:

Дор дурдсан зорилтыг тус холбоо тавьж ажиллаж байна.

-  Номын сангийм ажиллагааг ардчилах, удирдлагыг боловсронгуй болгох,
номын сангийн асуудлуудыг өөрөө удирдах ёсоор зохицуулж, олон
нийтийг татан оролцуулах.                      

-      Номын санчдын хүчийг нэгтгэн, тэдний бүтээлч идэвхийг өрнүүлэх.

-      Номын санчдын ажлын мэргэжлийн түвшинг бүх талаар дээшлүүлэх.

-      Номын сангийн боловсон хүчнийг бэлтгэх, мэргэжлийг дээшлүүлэх ажлыг
сайжруулах.

-      Номын сангийн олон улсын гадаад харилцааг хөгжүүлж, ИФЛА болон
бусад байгуулагуудад оролцоог идэвхжүүлэх.

-      Номын сангийн ажилчдын эрх зүй,  нийгмийн  нэр төр, хангамж,  ахуй
амьдралын нөхцлийг сайжруулах.

-      Хүн амыг номоор соён гэгээрүүлэх, номтой нөхөрлөхөд нь тал бүрээр
туслах.

Дээрхи зорилтыг биелүүлэх үүднээс:

1.      Улсын бусад холбогдох байгууллагуудтай хамтран номын сангийн үйл
ажиллагааны бодлого, үндсэн чиглэл боловсруулах.

2.      Номын сан, номын санчдын ажил үйлс, ахуй амьдрал, үйл ажиллагааг
сайжруулах, эрх зүйн баримт бичгүүд боловсруулахад идэвхтэй оролцох.

3.      Номын сангийн салбарт гарч буй санаачилга, шинэ үүсгэлүүдийг дэмжиж,
эрх зүйн болон бусад туслалцаа үзүүлэх.

4.      Их дээд сургуулийн болон тусгай номын сангуудад мэргэжлийн туслалцаа
үзүүлэх, шаардлагатай баримт бичиг боловсруулж өгөх.

5.      Номын сангийн тоног төхөөрөмж, хэрэглэгдэхүүн, олшруулах, хавтаслах
сэлбэн   засах   үйл   ажиллагаагаар   үйлдвэрлэлийн   хоршоолол   мэтийг байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх, мөн гадаад түнштэй байхад нь туслах.

6.      Номын  сангийн  ажлаар  мэргэжил,   эрх  зүйн  талын  зөвлөгөө  зохион байгуулах.

7.    Номын сан судлалаар эрдэм шинжилгээ, уран бутээл, судалгааны ажил
хийгчдэд шагнал,  тэтгэлэг тусламжийн зүйл буй болгох ажил зохиох.

8.      Гадаадад номын сангаа сурталчилах, гадаад орнуудтай эдийн засгийн
болон хоршйн хамтрах үйл ажил өрнүүлэхэд туслах.

Номын сангийн холбооны ажлын хэлбэр.

-      Бага хурал, семинар, курс, зөвлөгөөн хэлэлцүүлэг, зохиох,

-      Эрдэм шинжилгээ, арга зүй, уран сайхны уралдаан зарлах, номын сангийн
мэргэжлийн үзлэг, шалгаруулалт явуулж, номын сангийн барилга, тоног
төхөөрөмжийн зураг төслийн уралдаан зарлах.

-      Номын сангийн ажил, номын болон номын чимэглэл, тоног төхөөрөмжийн
зэрэг үзэсгэлэнгүүд гаргах.

-      Номын  сангийн  ажил,  уран  уншлага,  уншлагын  соёлоор,   ноюгЫн  сан
судлалаар лекц, уншлага зохиох.

-      Номын  санчдын  мэргэжлийн  клуб,  амралт,  аялал жуулчлал зохиоход
туслах.

-      Номын санчдын болон сонин, сэтгүүл, хурал зөвлөгөөний материал, гарын
авлага, товхимол, бэлэг дурсгалын зүйлс зэргийг хэвлүүлэх.

-      Гадаад орнуудтай номын санчид солилцох, харилцан хамтран ажиллах.

-      Хуучин номын хайгуул, судалгаа, хуучин номын дэлгүүр, номын тэмдгийн
хобби зэрэг ажил зохиох эдгээр болно.

Гишуудийн эрх уурэг:

1.      Номын санчид, номын сангийн чиглэлээр ажилладаг мэргэжлийн хүмүүс
өөрсдийн хүслээр тус холбоонд гишүүн байж болно.  Мөн номын сан хамт
олноороо элсэж болно. Дэмжигчидтэй, ивээн тэтгэгчидтэй байж болно.
Мөн гадаад иргэд хүсвэл нэгдэн орж болно. Тэдэнд тусгай анхаарал
тавина.

2.      Хувь хүн өргөдлөөр, хамт олон албан бичгээр хүсэлт тавьж тэргүүлэгчдээр
хэлэлцүүлэн холбоонд элсэнэ.      л

3.      Холбооны гишүүд ажилд идэвхтзи оролцон дүрмээ сахиж холбоондоо
хандив оруулж байх ёстой.

4.      Гишүүд холбооны удирдлагад сонгох, сонгогдох арга хэмжээнд оролцох,
ажилд тустай санал санаачилга дэвшүүлэх эрхтэй.

5.      Номын санчдын холбоог анх байгуулахад оролцон элсэгчдийг "үүсгэн
байгуулагч"   гэх   бөгөөд   үүсгэн   байгуулахад   ямар   хэмжээний   хандив
оруулсан тэр л жишгээрээ холбооноос эргэж тусламж авах бөгөөд Холбоо
тарах тохиолдолд оруулсан хөрөнгөтэйгээ тэнцэх хувь авах эрхтэй. Үүсгэн
байгуулснаас хойш элсэгчид бол ердийн гишүүд байх болно. Холбоог
үүсгэн байгуулагчдын 90 хувийн саналаар татан буулгаж болно.

Зохион байгуулалт:

1.               Номын санчдын Холбооны дээд эрхийг 3-5 жилд хийх бага хурал барина.
Төлөөлөгчдөөр салбар зөвлөл бүр нэг хүн сонгон илгээнэ.

2.       Яаралтай   бөгөөд   ээлжит   бус   бага   хурлыг   гишүүдийн   наян   хувийн хүсэлтээр хийж болно.

3.       Бага хурлаар дүрэм болоод үйл ажиллагаа үзэл баримтлал, чиглэл, номын
сангийн бодлогын баримт бичгийг баталж, удирдлагын бүрэлдэхүүнийг
сонгоно. Хуудсаар санал хураана.

4.       Холбоо нь дарга болон холбооны салбарын дарга нарыг мөн хяналтын
зөвлөлийн даргыг сонгоно. Холбооны даргыг бага хурлаар сонгоно. Үүсгэн
байгуулагчид зөвлөлийн гишүүнээр хугацаагүй ажиллана. Тэтгэвэрт гарвал
хүндэт гишүүн болно.

5.       Холбооны зөвлөлийг бага хурлаас 31-ээс доошгүй хүнээр сонгож /тэгэхдээ
бие даасан номын сан, төрөлжсэн номын санг төлөөлөх зарчмаар/ бага
хурлын чөлөө цагт гарч болох онцгой асуудлуудыг шийднэ. Орон нутгаас
сонгогдсон зөвлөлийн гишүүн нь төвийгтэндээ төлөөлнө.

6.       Холбооны  зөвлөлөөс сонгогдсон тэргүүлэгчид  нь  өдөр тутмын  ажлыг
удирдах, санхүү аж ахуй, томилолт, гадаад харилцааны ажлыг гардан
эрхэлнэ. Шаардлагатай хугацаанд зөвлөл хуралдана. Нэгээс хоёр орон
тоог өөрийгөө санхүүжүүлэх журмаар ажиллуулж болно.

7.       Хэвлэх, мэдээлэх болон бусад ажлыг зохион байгуулна. Нбмын сангийн
маркетинг хөгжүүлэхэд туслана.

8.       Холбооны зөвлөл шаардлагатай сэдвээр ажлын хэсэг байгуулах дугуй
ширээний ярилцлага зэргийг зохион байгуулна.

Хөрөнгө санхуүгийн байдлын талаар:

Холбоо бие даасан данстай бөгөөд түүнд бүх орлогоо төвлөрүүлэн гүйлгээнд

оруулна. Холбооны сан байгуулах бөгөөд түүнийг:

-  Шагнал, стипенди бий болгох

-  Номын санчдад тусламж үзүүлэх

-  Уралдаан, тэмцээний шагнал                         

-  Холбооны өдөр тутмын ажлын зардал

-   Бусад  шаардлагатай  зүйл  /Холбооны  зөвлөл,  тэргүүлэгчдийн  шийдвэрээр зарцуулна. Холбооны шугамаар гадаад дотоодод томилолтоор явах зардалд Холбооноос   зохих   хандив    өгнө.    Анх   байгуулалцсан    гишүүд    нь   үүсгэн байгуулагчийн эрх эдлэнэ.

Номын сангийн холбоо нь хууль эрхийн этгээд бөгөөд холбооны дарга нарийн

бичгийн дарга нь Холбоог төлөөлж итгэмжлэгдэх эрхтэй.

Өнөөгийн байдал:

Монголын  номын санчдын холбооны тэргүүн  Н.Цагаач- ЭМШУИС-ын номын сангийн захирал, нарийн бичгийн даргаар    Төмөртогоо- ХААИС-ын номын сангийн эрхлэгч гэх мэдээлэл байгаа боловч үйл ажиллагааны талаархи мэдээлэл алга байна.